माय जगो आणि मावशी पण जगो

नवरात्री विशेष ब्लॉग लिहायचा विचार केला तेव्हा माझ्या आजूबाजूच्या अनेक स्त्रियांच्या योगदानाचा आढावा मनात सुरु झाला. तेव्हा घरातील स्त्रियांविषयी विचार करताना पाहिलं नावं आई आणि दुसरं नावं मावशी आलं. कारण आई सोडून जर कोणी आपुलकीच्या नात्याने प्रेम करणारी स्त्री असेल तर ती म्हणजे मावशी. म्हणून आजचा ब्लॉग सगळ्या मावशीना समर्पित ... आई आपल्यावर मुलांवर प्रेम करते, रागवते, वेळ पडली तर मारते. पण मावशी मात्र आपल्यावर फक्त प्रेम करते. ती आईसारखं हक्काने मारत किंवा रागवत नाही. जर मावशी आईपेक्षा लहान असेल तर मग आपण तिचे लाडके असतो, बऱ्याच अंशी असे दृश्य आपल्या घरात असते. माझ्या घरात असेच काहीसं वातावरण आहे. मला तीन मावशी आहेत. लहानपणापासून आम्ही पुण्याला राहायचो म्हणून आम्ही फार लाडके भाचे मंडळी आहोत. पुण्याहून उन्हाळ्याच्या सुट्टी गावी गेलो की सगळ्याजणी तिघं भावंडांचा खूप लाड करायच्या. शेतातील ऊस, बोरं, सीताफळ, पपई, कलिंगड असे अनेक पदार्थ आमच्या समोर हजर असत. गावाकडील काही विशेष पदार्थ आणि गुळाचे लाडू तर आम्ही पोहचण्याआधी तयार असतं. मग काय नुसती धमाल असायची. कुसुम मावशीच्या घरी म्हशीच्या कावडीतून पाणी येत असे. त्याच फार आश्चर्य वाटायचे, म्हशीचे पोट फाडल्यावर पाणी कसे येते. हे पाहण्यासाठी एकदा आम्ही नदीवर गेलो तेव्हा तिच्या पोटात पाणी भरण्याची प्रक्रिया सुरु होती. ही काय भानगड आहे हे मावशीने समजून सांगितले पण त्या गोष्टी समजून घेण्याच वय नव्हत. त्यामुळे माझी भावंड घरी आल्यावर म्हशीच्या पोटातून पाणी कसं येत बोलले की आवाज करून दाखवायचे, त्यामुळे अनेक वर्ष हा आमचा मनोरंजनाचा विषय होता. अश्या प्रकाराने आमची गावाकडची ट्रीप या सगळ्या मावशीमुळे फार धमाल फुल असायची.

काही वर्षांनी कामानिमित्त दोन मावशी आपल्या कुटुंबासह पुण्याला आल्या. यामुळे आमचं गावाला जाणे जरा कमी झाले अजून एक मावशी गावाला असल्यामुळे गावाला जातो पण फक्त काही मोठं कार्य असेल तरच.

पुण्याला आलेल्या मावशीमध्ये नीला मावशी हिचा स्वभाव अत्यंत प्रेमळ आणि खूप सहकार्य करणारा असा आहे. मग तो कोणी का असे ना ,रस्त्यावर भिकारी असेल त्याला जास्त नाही पण एक तरी रुपया देणारच. कामाच्या बाबतीत अत्यंत उत्साही, कंटाळा कसा येत नाही असा प्रश्न पडतो मला. तिच्या या गुणाचा उपयोग आमच्या अत्यंत कठीण काळात खूप झाला. मागील ब्लॉगमध्ये सांगितल्याप्रमाणे भावाला आईने किडनी दिली.त्यामुळे दोघांना तीन महिने पूर्ण आराम करायला सांगितले होते. घरात दोन पेशंट असल्यामुळे त्यांची काळजी घेणं आणि घरातील काम करणे याचा माझ्यावर खूप भार पडत असे. पण तो काही जड झाला नाही. कारण माझे बाबा आणि मावशी मला नेहमी कामात सहकार्य करत. मावशी तर कोथरूडला राहते. तरी ती रोज स्वता:च्या घरचे काम उरकून ,कामाला जाऊन दुपारी आमच्या घरी येत असे. अनेक वेळा बस स्टाँप ते आमचे घर तीन किलोमीटरचे अंतर पायी आली. तिच्याफोन नाही म्हणून ती बसमधून येत आहे. असा मेसेज जर काकांनी दिला तर आम्ही आणायला जायचो . पण जर काका विसरले किंवा मावशी कामावरून घरी न जाता आली तर तिच्याची संपर्काच साधन नसायचे. भर उन्हात ती चालत आली तरी आल्यावर लगेच कामाला लागत असे. घरातील सगळी कामे ती आली की एका दीड तासात पूर्ण होत असे, ती एखाद्या दिवशी नाही आली तर माझा सगळा दिवस कामात जायचा. न येण्यामागे कारण तिचे आजारपण असे. 

आई आणि भाऊ दवाखान्यात असताना दहा-पंधरा दिवस तिने संपूर्ण घर सांभाळले, आईची मावशी मदतीला आली होती पण गावाकडून आल्यामुळे तिला शहरी खानपान आणि विशेष करून पेशंटच्या खानपाना बाबतीत माहिती नव्हती. तेव्हा मावशीची खूप धावपळ व्हायची. स्वता:च्या घरचे काम करून आमच्या घर सांभाळत असे. या दरम्यान मी आँन डूटी २४ तास दवाखान्यात असे. आई व  भावाची केअर टेकर म्हणून दिवसभर आणि रात्री असा २४ तास मुक्कम दवाखान्यात असे. त्यामुळे मला घरात लक्ष देता येत नसे. तेव्हा मी निर्धास्तपणे मावशीच्या जीवावर घर सोडून जात असे. ती सगळं काम करून दवाखान्यात येत असे पण तिला पेशंट पाहून रडायला येत म्हणून पहिले काही दिवस तर आम्ही तिला पेशंटला भेटू दिलं नाही. तरीही तिचा रोज दवाखान्यात यायचा आग्रह असे.

पेशंट घरी आल्यवरही तिने आईची खूप सेवा केली अगदी मी किंवा माझी बहिण करू शकलो नाही तेवढी. रात्री एक –दोन वाजता उठून आईला काय हवं नको ते पाहत असे. आमच्यापेक्षा जास्त रात्र जागून आईची काळजी घेतली आहे. एवढं करून पहाटे ती कोथरूडला जात असे , दुपारपर्यंत काम करून पुन्हा आमच्या घरचा रस्ता धरत असे. असाच दिनक्रम दोन-तीन महिने सुरु होता. या काळात ती फक्त घरात सहकार्य करत नव्हती तर या सगळ्या दवाखान्याच्या धावपळीमुळे माझी नोकरी सुटली म्हणून मलाही मोठ्या विश्वासाने म्हणायची काम करणाऱ्याला नोकरी तर काय रोज मिळते. तुला पण मिळेल लवकर. तिला काय माहिती मीडियात काम करणे त्यापेक्षा नोकरी टिकवणे किती अवघड आहे. तिच्या या अशा बोलण्यामुळे मला धीर वाटत असे. शस्त्रक्रियेमुळे आईची तब्येत थोडी कमी जास्त होत असे, तेव्हा आईपासून आम्हा सर्वांना ती धीर द्यायची. आजच्या काळात कोण इतरांसाठी करत. जरी बहिण असली तरीही माझ्या मावशीसारखं कोणीच सहकार्य करू शकत नाही . दुसऱ्यांची मदत करायला त्यासाठी मोठ मन असावं लागत. नाहीतर आज रस्त्यावर कोणाचा अपघात झाला तरी लोक पहिला फोटो काढून व्हाटसआपला पाठवायची घाई करतात. पण माझी मावशी तिथे असेल तर त्या व्यक्तीला मदत करताना त्याची जखम पाहून रडायला लागेल आणि मग जमेल तशी मदत करेल.

म्हणून तर आजचा ब्लॉग हा अश्या व्यक्तीसाठी तिने कधी समाजसेवेची पदवी काय शाळेतही गेली नाही पण तिला शक्य असेल तशी मदत करते. ती इतरांना खूप मदत करते पण त्याचा लेखाजोघा पुन्हा कधीतरी .

दुसरी मावशी अशीच प्रेरणादायी. मला तिच्यामुळे संकटाना सोबत घेऊन आयुष्यात पुढे कसे जायचे शिकायला मिळते. काही वैयक्तिक संकटामुळे ती स्वत इतकी सक्षम झाली, की आता कुठल्याही प्रश्नाचे जशास तसे देते. हा गुण घेण्याचा प्रयत्न करत असते. अश्या गुणसंपन्न मावशी मिळाल्याने आम्हाला नेहमी घरातच प्रेरणादायी व्यक्तीमत्त्व मिळाले.

म्हणून तर आई आणि मावशी दोघी आयुष्यात खूप गरजेच्या आहेत, तेव्हा माय जगो आणि मावशी पण जगोच अशी म्हण प्रचलित व्हावी असे वाटते.

उद्याचा ब्लॉग एका अशा स्त्रीविषयी तिची आणि माझी ओळख अगदी काही महिन्यांची पण गट्टी जमली जन्माची.